Biyernes, Nobyembre 29, 2013

Inenglisa anay an Hato na Gamos!


Saliwa kun sagulan nan lain an at sinultihan. Usahay lisod kumpason, laong pa. Magkapuliki na ta na pag-estimar unoy buot ipasabot nan tagsulti:

* Nag-short an kan-on, pagpalit dakan didto. Mitubag an tagsugo: umay paliton ko mana, karsones?

* Mag-gulay kaw nan chopsuey Neng. Nagutana si Neneng: Uman jaon mana, jaon gulay na tag-almidoran?

Hampan jaoy lagi mag-propose na taghaod na nila sa America. Jaon magdaya nan singsing na moluhod hampan molaong na: Will you marry me? Simay jaon nagpauso sa at? Aja man mag-ihaw nan baboy kay mangasawa. Mokadto sa bayay nan baji para magsabot!

Pagluhod bitaw nan jadto banahon nan igtagsa nan ak lumon, milaong man an ak Iyo na: Uman tagreyuma ton Amerikano? Di man makabagdok!

Oo lagi, globalization pero di da kun kita an mokumpas sa unoy ila, di ba? Sila sab... May ak higaya tagsagda an ija manghod kay simod may tag-nguso paglaong nan ila bisita na Where's the kitchen? Tubag an manghod: Kun magtudlo sab ta molaong na Don't point fingers! Uno dakan baja?

Na unhon man sab nato pag-ingles an hato na gamos? an semento sa tanuman nan humay na bantok ra raba jaon na lupa inday uno semento man...

Pero ganing na di nat kalimtan kun unoy ato, kay ila dakan sab baja tanan?

Na hala, mangimbitar da kamo kun atoy pinirito na pirit! (Gamay jaon na bolis na malanag kaw kun di makumpas pagluto, amo da nan mangko.)


Huwebes, Oktubre 3, 2013

Nabaliko an bakoy



Mentras naghuyat ak nan kasakjan pasingud sa Magasang hindunggan ko an isa ka baje na milaong:

Baje: I-txt anay an karabaw na ibalhin!

Ya pa may motor, nangutana gajod ako: Jaoy celfon ijo carabao Manang? Mitubag sija: Aya gud. Si Mano mo adto Pito ak taglang-an kay bas nabuyad na an karabaw… Kay bagan ya mosuyod sa ak huna-huna unoy kundas nan karabaw na nagtxt! Umay ija itubag? WAT? Kundi… ESTO.

Kas-a sab nangajo ak nan garabo sa silingan, nakabati ako milaong si Iya Maria na: Toto, ig-load ak ma kinse didto sa ila Iyo mo tindahan…pangajo dajon baga kay maghaling ta para magtugna. Mihunong ak pagpangudlot nan garabo kay bagan ya nak sab makatalinung-nong. Bagan ka moderno hampan karaan pa kibali?

May sab tiguyangon na na misimba kinulintas nija an ija celfon. Motanog pa bitaw pagpangalawat. Nanlingi an mga tawo. Duro na pislit ni Iya ya sija kamatok nan off aja noon toda an volume. Laong sija: Biga ini na telepono! Salta an kilay nan pari!

Tanan batan-on bagan jaon nay celfon. Hasta gan mag-drive nan motor magtxt. Jadtoy ak pag-umangkon na nagdamgo daw sija nagtxt-txt sila ija higaya. Arang kapaspas nan ija bakoy nagkirig-kirig bisan tuyog sija! (Mas gana da an damgo sa una kay inig kahuyog sa bung-aw sikad kaw gajod nan kusog, ligid an orenola na sartin!)

Na pinta pa usahay na mugna nan ini iban na bata. Taglang-an ako na: Sir i-txt an im kaugalingon na number, lang-a na hi! Hampan ing tanog im celfon, tubaga na HO U? Mitesting sab kita ako, mibalik da sab dak an HO U?

Jaoy pa isa na nahikubas sa dayan an ija celfon kay pagtawag nija sa ija bata an ringback kay aja man maglaong: Nganong tawag-tawag man ka nga busy man ko! Kangil-ad raba nimo’g nawong! Pag-uli, nasampalo gajod nija ija bata…

Ayna magpa-load ak anay.


Miyerkules, Mayo 1, 2013

Mosakay sa Pambot, Magkarang nan Lata



                                              Pwede sab an lata himuon na ibubuay sa garden!
                                                          (kodak: designsponge.com)

Huka hingkaligpitan kaw nan seesaw sa karaan na park na hospital na kuman! Kay kun bakasyon na gani mag-hanggat man dajon didto sa swing hasta seesaw. Isan na kun Mayo kay mag flores man, mosangki gajod didto pagkahuman nan flores... Magbagutbot ra ba an kaibanan nim na mga bata kun di maghatag kendi o isnak an nagpasiugda nan flores.... Ambaja an im buyak sinagpi mo sa ijo silingan na yay sabi-sabi.... Sila ni Iya Virginia daw kay mokadto sa sementeryo kay manguha buyak. Bugnuton nila sa panteyon an zinnia hampan kun jaoy madaya na itom na gamot , kibad dajon na dyagan kay buhok daw nan patay!

Seso man lam an at pagtuo nan seesaw, amo? Parehas da gud nan PAMBOT sa pumpboat... Bisan gan kuman kay kahamok molaong BAKHO kuno jaon dagko na amo ra alimango na dako na sakajanan na magkayot nan lupa. (Milaong pa gajod ak sa una na, umay bakho? Kun sa English pa, Sobbing?) Backhoe man baja jaon na mamang na pag-pronounce bekhow! Ay-ay lamang!

Kagana lam sab gani kuman kay jaon nay ukay-ukay. Balor dyes na tshirt gana na, Versace na isahay kun maka-kumpas. Pero nan una, arang na gajod na kalipay kun kahatagan na Kulafu na t-shirt gikan sa panel... O di kaha Champion na green an printa... (Kalendaryo sab na nilukot, dako na gajod jaon na bili nan ipikit dajon sa sala...) paresan nan pambits (Palm Beach) na karsones na pinatahi kan Mano Biloy, sinelas na Spartan, gana na an porma!

Tagmingaw man sab ta nan tarak-tarak na lata! Lata nan Alpine, Liberty hasta Alaska, pwede karajaw. Lungagan an lata nan lansang na kyalingon, tuhogon nan hinugot sa sako, hawagan an hukot sa may lata mismo, nan gujuron! Bibo na! Uno aton mga Toy Kingdom, ya pa kami kakilaya! Himuon sab an lata isahay na high heel na bali. Karang kuno. Lungagan nan lansang na sab na kyalingon, huktan an lansang nan lupis nan saging na pinabaybag, ituhog sa lata, ipalasot sa pikas lungag. Tiunan an lata, ikimpit an bakoy sa siki sa lupis, panaw panaw na dajon na haba na kibali kay nag-anggkas na man sa lata!

Malangka gajod kun summer. Manlamaw para kakaon taghom. Daya balde, gatas, asukar na binale kan Tyongkeng (Cheungking?) hasta domino o di kaha patatas. Sagulon nan higpon an lamaw sa baliongan da gud...Bibo na.

Na amo na gajod ini magdumdom ta. Ak anay sunahon si Iya Virginia kay nagplano man adto na manggumo sa katunggan. Iban ako kay manguha ak bokgay!

Miyerkules, Abril 3, 2013

Pabusla Komiks!



                                                         (picture:video48.blogspot.com)
"T'ya na sa tyangge kay bas jaon nay bag-o na komiks, magplete ta!" Magdali dajon kamo pagkadto sa ila Mana Neneng kay jaoy didto kutay na jaon isapwat an Aliwan, Wakasan, Bisaya, Liwayway hasta jadto hingkayujagan gajon ni Dinah na si Vincent Kua, Jr.

Maglisod an ijo lawas kun unoy sumpay nan "Zuma" na jadto tawo na jaoy hayas sa liog. Pero si Noling kay di makaangay nan jaon kay ITUTULOY pa daw. Ugsa Wakasan an ija kay pagkahuman nan upat ka palid na istorya, Wakas na dajon!

May ijo silingan sab na mahamok na komiks ugsa ganahan kamo mokadto sa ila kay magbasa. Dinhi mo hibay-i na kun mosinggit baja sa komiks, molaong na EEEEEEE. Hampan kun madasmag, jaoy gajod BLAG! na isuyat. Gana sab kun gira an istorya kay lagko gajod na letra an isuyat na RATATATATAT! Kun maghaja isab molaong na HUHUHUHU ( May kas-a naghaja kaw na mihunong kaw kadali kay namati sa im kaugalingon kun unoy im tingog kun maghaja, bagan ya man adto malaong na huhuhu)!

Sa Liwayway sab hasta Bisaya, jaoy ilingit sa mga kilid na Penpal Corner. Kun unoy kaganahan na ngayan, isuyat dajon sa papel kay penpalan. Magkinadto-kadto sa post office kay magutana kun mibayos na an penpal... Hamok nakauyab sa penpal sab kintahay. May gan am silingan na naminjo gajod sija sa ija penpal na taga Africa. Pag-abot gajod nan bana, miandar an kagwatsi ni Iyo Endong. Molaong pa kaw sija na: Ay ay napagkadugyom anhi! Pagsindi nan tangkaraw!

Ay na balitaw. Ngadto mo sab hibay-i na jaoy sab mga balita bahin sa mga artista na an nagsuyat si Justo C. Justo. Nahibuyong kaw kun tinuod ba jaon na ngayan o bakak da. Pero sige dakan lamang kay makakita man kamo mga uso na baro ni William Martinez hasta Maricel Soriano. Palit sab dajon im higaya nan plastik na arites na lingin hasta jadto bugkot sa buhok na amo ra pukot. Pinta sab nijo na huyas kun magsukbot na nan karsones na haod kan Aga Muhlach na baston karajaw! Tagpabutangan dakan gud nan siper sa kilid para sajon da isukbot.

Jaoy pa komiks kuman? An ak hingkit-an kay mga iningles na man - X-Men hasta Sandman. Bibo da gjod adto sa una kay magplete dajon sa tyangge. Singkwenta sintabos kada komiks, iska adlaw da! Silutan na sab nan singkwenta kun molapas! An iban na natipon na kwarta iplete sab nan easy rider sa ila Mano Junior tagpiso sab an iska oras, libot libot na kaw sa lungsod, kun gutomon palit coconut na iska dangaw kahaba an beinte singko!

DOTA na man daw kuman an hilig nan mga bata. An mga nanay hasta tatay di kasabot na uno jaon na mga duwa kay dagaton sila paghikita nan mga kingkoy na nag gira!

Kay sa komiks an imo man isip an magbuot kun unoy nahitabo nan jadto tagsumbag sa drowing!

Pabusla komiks!

Lunes, Enero 28, 2013

Tinama, kaon kaw?


Hamok pay tag storya sa ako na mga maklilibog isahay na paninggunon. Pareha jari tagsulti na sab ni Iya Virginia:

Iya Virginia: Uno may baja nahitabo kan Dindoy na jadto man sa ija kwarto NAGKULONG?
Polong: Di ba opaw si Dindoy Iya? Uman na medisina ija gamit, Pagoda?
***
Jaanay pa, nakahinumdom na man nuon ako nan pagkadto ko sa isa ka hotel na sosyal kintahay. May taga ato na mikalit lamang paningog na gusto nija motilaw nan CAVIAR kay mahalon lagi daw jaon na pagkaon. Ini na kuman kay pag-lamesa gajod kay itom man baja jaon na kolor hampan tagpaimabaw sa amo ra nan pan de leche. Pagsungit gajod nija ak gajod nakita na nagkulismaot ija wayong:

Ingkoy: Jatis da! Uno man ini CAVIAR amo da man buhangin na pakat-pakat!
Polong: Bihod man ton nan iho...
Ingoy: Jamat amo ra man baja ini tinama!

TINAMA. Kadaghanan tinae nan danggit o bangus na hinluan hampam timplahan nan suka, asin hasta mga jaman. Isuyod sa lipig, I stambay pila ka adlaw pagkahuman batukon kay isud-an. An taggikanan nan ngayan kay TAMA. Jaon mga malagko na tawo sa duyom na ipanhadlukay sa mga bata kay mokaon daw nan tinae.

Sa Barobo an ngayan nan jaon kay DAYOK. Ya ak kahibayo kun gikan ba jaon sa ngayan na AYOK.

 Jaoy pa isa ka ginamos na sawanon an ya makakilaya kay kinhason man bagan jaon. AMAHONG. Mapuya-puya sija hampan amo da an unod nan unod sab nan samad. Ugsa siguro an katoy na jaon hilabian na gajod na ya na madajaw an ipangayan kay TAMAHONG!

***
Balikan ta man si Iya Virginia:
Driver: Mam, haman ta mohunong?
Iya V: Sa may LEFT.
Driver:Hain dapit Mam?
Iya V: Sa TUO ba!
Polong: Uman baja an LEFT, TUO?
Driver. Mohunong dakan ako sa tunga nan dayan Mam para tunga gajod!

Ayna, magstoryahay da ta kay jari ak kaiban na milaong na sab na IKAW NA! Hasta WAGAS kuno ija kaiban kun makaposing sa kodak. Pagpangutana nak na unoy wagas? Mitubag sija na: Sus jaon gud KWAN... basta!

Manyangge pak sab, Bas makabagat ak ngadto nan manigoy. Jaon amo da mga kasili na gagmay na amo ra hayas. Lutoon nan may duyaw... Pero molaong siguro si Iya V na: EEEEEWWWW!

 (kodak: 123rf.com)











Lunes, Enero 7, 2013

Mahilamit nan isa ka Gihay



Tungod siguro kay ganahan gajod ako na an sinultihan amo da kun uno sa una, di  karajaw nuon ak makatalinungnong kun sagulan nan lain na sinultihan an ato. Kibali mawaya ako… Usahay maglagtong na nuon kay tag analisar pa kun uno adto nahisulti nan ak tagka-istorya.

Jari ehemplo:

Virgie: Nagkaig man si Lando… nagkasakit…
Polong: Amo jaon an taglaong mo na kusog mamintaha?
Virgie: Oo, TAG-USIG na siguro sija nan ija konsensiya!
Polong: (Dugay anay) Umay tingog nan ija konsensiya Mana? Tag-uno man pag-usig?
Virgie: Milaong na - Aw Aw Aw!

Pag-uso nan ini internet hasta paghisangon nan cable TV, arang na dajon na mga sinultihan an nahidugang sa ato. Jaon lamang molaong na WEEEEH! Mismo siguro an mihaod di gajod makahubad kun uno jaon hasta kun kun-o jaon isulti. Mas kumpas ra gajod an ATETEEE! Kay sa WEEEH o WAH (kan Senador Miriam jaon).

An mga batan-on sab kintahay kun jaoy makita na naglipalipa, molaong dajon na YUCK! Pero si Lola amo ini an isulti sa una:

Lola Virginia: Handaw dire sa taas ajaw na paghanggat kay tun tabo-tabo nagbiliboy na sa hangin!
Polong: Na mag-umoy pa ko nan lupa pormahon na bola!
Lola Virginia: ATI! Kalipa ton. Panik dire kay kastiguhon ta kaw gajod nan gihay. (Hugot dajon nan mga upat ka gihay sa silhig!)

Panik dakan lam…

Nagsugod ako pagkabantay na jaon nay mga kabag-ohan sa mga bata nan mismo an ak manghod di na makasabot dako:

Polong: Magkadlis kaw gan nan posporo isa da ka tunod to gamita sa duha ka kandila kay kausik!
Mokong: Unoy tunod Kuya?
Polong: Iton palito!

Hampan uman mag-uncle man an bata kuman sa mga dagko? Kay sa sosyal Tito o Tita ugsa uncle?

(Nagsakay nan motor)
Boknoy: Para, dire da ko uncle!
Polong (kasakay ni Boknoy): Pag-umangkon kaw nija?
Boknoy: Di man, amo lam!
Driver: Nangatahuran da sija Long!
Polong: Na di Mano an ija ilaong!
Driver: Katiguyang sab ton Mano!
Polong: Na hala sa unahan da sab ako Uncle! (Na di natibay si Iyo!)

Pero nakasabot ako na amo na gajod jaon kay jaon may taglaong na lainlain na impluwensiya. Di lam ak mayujag na mawaya an ato gajod sinultihan (laong pa nila an TAL na Sinurigao). Kay kun an mopatigbabaw na an binag-o, ya nay karajaw kahinam hasta misteryo kay parehas na man tanan! Ak balitaw lang-on jaon mga bata na tarungon nila paglaong kun hain sila mag-eskwela kaw bas mawaya an iban kay molaong man sila na: Jaon ak sa NATIONAL magskwela! National highway? National Capital Region? Aw uno? Jaoy manawag sab sa telepono molaong na: National ini? Motubag ak sahay na local ini!

Ya balitaw. Amo na gajod kay an teknolohiya arang man kapaspas… Kay unhon man matod pagsulti ni Mokong nan inato kun molaong na sija: Ari ak anay sa internet cafĂ© mag-download nan latest na Game Apps?


(Hulagway: afodltd.com)